Περιγραφή
Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 ο John Dobson εισήγαγε μια νέα, απλή και κομψή σχεδίαση αλταζιμουθιακής στήριξης που προοριζόταν για Νευτώνια κάτοπτρα και έγινε πολύ σύντομα δημοφιλής. Στην πιο απλή της μορφή, η στήριξη Dobson αποτελείται από μια ξύλινη βάση η οποία επιτρέπει στον οπτικό σωλήνα να περιστρέφεται καθ’ ύψος, ενώ ολόκληρο το σύστημα (η βάση με το σωλήνα) περιστρέφεται κατά αζιμούθιο. Τέτοιου είδους στηρίξεις συνήθως κατευθύνονται με το χέρι και όχι με αστροστάτη (μοτέρ). Τα κύρια πλεονεκτήματά τους είναι το χαμηλό κόστος, η ευκολία και η ταχύτητα συναρμολόγησης και η δυνατότητα κατασκευής στηρίξεων ικανών να δεχτούν πολύ μεγάλους σωλήνες.
Στο Dobsonian 12’’ το πρωτεύον κάτοπτρο είναι στεφανύαλος με πρόσμιξη βαρίου (Barium-Crown), υλικό που κάνει το κάτοπτρο αδρανές σε θερμοκρασιακές μεταβολές και έχει παραβολοειδή επιφάνεια που εξαλείφει το σφάλμα σφαιρικής εκτροπής, από το οποίο πάσχουν τα σφαιρικά κάτοπτρα.
Το δευτερεύον κάτοπτρο 70mm στηρίζεται σε μια σταυρωτή διάταξη μεταλλικών ελασμάτων, που έχουν πάχος μόνο 0.5mm, ώστε να περιορίζεται στο ελάχιστο το φαινόμενο της περίθλασης και η απώλεια φωτός. Ο εστιαστής 2″ τύπου Crayford έχει κατασκευαστικά πολύ μικρές ανοχές, έτσι ώστε η κίνησή του να είναι ομαλή και «βαριά» με μήκος διαδρομής 38mm.
Το μοντέλο είναι εξοπλισμένο με την αποτελεσματική λαβή ελέγχου πέδησης καθ΄ύψος (tension control handle) η οποία αποτελεί πατέντα της SkyWatcher και λειτουργεί πολύ καλά, ακόμη και σε ένα τόσο μεγάλο τηλεσκόπιο.
Ας σημειωθεί ότι το Dobsonian 12’’ έρχεται συσκευασμένο σε τρία κιβώτια: το ένα περιέχει τη στήριξη αποσυναρμολογημένη, το δεύτερο τον οπτικό σωλήνα και το τρίτο περιέχει το παραβολοειδές κάτοπτρο με το πλαίσιό του. Το κάτοπτρο αποστέλλεται ξεχωριστά, για μεγαλύτερη ασφάλεια στη μεταφορά, η προσάρτησή του δε, στο πίσω μέρος του οπτικού σωλήνα γίνεται με 6 βίδες.
Η νέα ρυθμιζόμενη λαβή TENSION CONTROL
Το μυστικό αυτής της κατασκευής είναι η επίτευξη ισορροπίας του οπτικού σωλήνα, χάρη στις ειδικά σχεδιασμένες λαβές της βάσης και τη χρήση ειδικού υλικού ολίσθησης. Η σχεδίαση αυτή παρέχει αρκετή τριβή και πέδηση ώστε ο οπτικός σωλήνας να κινείται μεν άνετα και ομαλά όταν εφαρμόζεται σ’ αυτόν μικρή δύναμη, να παραμένει δε σταθερός στη θέση που κατευθύνθηκε όταν δεν εφαρμόζεται καμία δύναμη. Ο χρήστης μπορεί εύκολα να αυξήσει ή να μειώσει την πέδηση, στρέφοντας απλά τη λαβή. Η δυνατότητα αυτή λύνει το κλασικό πρόβλημα της ισορροπίας του σωλήνα, που συναντάται στα περισσότερα τηλεσκόπια Dobson. Εξοπλίζει τα μοντέλα των 8, 10 και 12 ιντσών.
